7 желтоқсанда «Qazaq Green» ЖЭК қауымдастығы ұйымдастырған және Қауымдастықтың 5 жылдығына орайластырылған «Қазақстан Республикасында ЖЭК секторын дамытудың жетістіктері мен сын-тегеуріндері» атты дөңгелек үстел өтті. Дөңгелек үстелге ҚР Парламентінің депутаттары, ҚР Энергетика министрлігінің, ҚР Экология және табиғи ресурстар министрлігінің өкілдері, дипломатиялық корпус өкілдері, сондай-ақ ЖЭК секторының іскерлік қоғамдастығы қатысты.

Жаңартылатын энергия секторы біздің еліміздегі ең жас секторлардың бірі болып табылады. Алайда, дамудың қысқа мерзімінде сектор әсерлі нәтижелер көрсетті. Бүгінгі күні секторда мыңдаған мамандар жұмыс істейді: энергетиктер, инженерлер, құрылысшылар, экономистер, мемлекеттік қызметкерлер, инвесторлар, ғалымдар, талдаушылар.

UNCTAD World Investment Report – 2023 есебіне сәйкес 2015-2022 жылдары Қазақстан Республикасында жаңартылатын энергия көздеріне тікелей шетелдік инвестициялар тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы көлемінен 31% құрады, ал еліміз Бразилия, Чили, Үндістан, Мысыр және басқа да елдермен бірге жаңартылатын энергия көздері секторына тікелей шетелдік инвестицияларды тарту бойынша үздік-10 дамушы ел қатарына кірді.

«2018 жылы біздің еліміз тарихи таңдау жасады – жаңартылатын энергия көздерінің жобаларын іске асыру процесі тіркелген тарифтер жүйесінен аукциондық сауда-саттыққа өзгертілді. Осы қадамның арқасында әлемнің 13 елінен 230-дан астам компанияны аукционға тартқан ЖЭК нарығы пайда болды, жаңартылатын энергетика жобаларына шетелдік және отандық инвестициялар ағылды, ал ел 2023 жылғы 9 айдың қорытындысы бойынша ЖЭК есебінен электр энергиясының 6%-ға жуығын өндіреді. Бүгінгі күні біздің аукциондарымыз елімізде және шетелде, оның ішінде халықаралық ұйымдармен жеңімпаздарды іріктеудің әділ және ашық тетігі ретінде танылды, мұнда жобаның бағасы мен белгіленген қуаты басты рөл атқарады. Биыл, мысалы, біз Абай облысында қуаты 10,001 МВт ЖЭС салу үшін жел энергетикасы бойынша – 10,38 тг/кВт*сағ рекордтық төмен бағаның куәсі болдық. Бұл – үлкен жетістік!», – деп атап өтті «Qazaq Green» ЖЭК қауымдастығының Директорлар кеңесінің төрағасы Нұрлан Қапенов.

Қазіргі уақытта республикада белгіленген қуаты 2 715,8 МВт болатын 141 ЖЭК объектісі (100 кВт-тан жоғары және істен шыққан объектілерді шегеруді ескере отырып) жұмыс істейді:

‒             қуаты 1 246,6 МВт болатын 55 жел электр станциясы объектісі;

‒             қуаты 1 197,83 МВт болатын 44 күн электр станциясы объектісі;

‒             қуаты 269,605 МВт болатын 39 гидроэлектростанция объектісі;

‒             қуаты 1,77 МВт болатын 3 биогаз электр станциясы объектісі.

2023 жылдың 9 айының қорытындысы бойынша жаңартылатын энергетика объектілері өндірген электр энергиясының көлемі 4,91 млрд. кВтсағ (ЖЭС – 2 575 млн. кВтсағ; КЭС – 1 571,9 млн. кВтсағ; ГЭС – 760,9 млн. кВтсағ; БиоЭС – 2,25 млн. кВтсағ) немесе электр энергиясын өндірудің жалпы көлемінен 5,97% құрады.

Жаңартылатын энергетиканы дамытуға қосқан үлесін назарға ала отырып, «Qazaq Green» ЖЭК Қауымдастығының Директорлар Кеңесі «ТехноГруппСервис» ЖШС Серіктесі Ж. Б. Моминбаевты (ЖЭК саласындағы жалпы еңбек өтілі 9 жыл) «Жаңартылатын энергия саласына қосқан үлесі үшін» ЖЭК салалық марапатымен  марапаттауға ұсынды!

"ТехноГруппСервис" ЖШС серіктесі Жомарт Моминбаев 03.12.2023 жылы БАӘ, Дубай қаласында өткен БҰҰ климаттың өзгеруі туралы Негіздемелік конвенциясының 28-ші халықаралық конференциясында сөз сөйледі. Ж. Моминбаев Орталық Азия елдері үшін "жасыл" питчингте: Тұрақты дамуға және климаттың өзгеруіне тұрақтылыққа инвестициялар тақырыбында сөз сөйлеу үшін шақырылған спикерлер қатарына кірді. Сондай-ақ, спикерлер ретінде "Даму" КДҚ" АҚ, "Самұрық-Энерго" АҚ, "ХЖТжИЖО" КЕАҚ, ЕАДБ және т. б. басшылық өкілдері сөз сөйледі.

Сессияның ресми ашылуы Қазақстан Республикасының Экология және табиғи ресурстар министрі Ерлан Нысанбаевтың орнықты даму мақсаттарына қол жеткізуді қолдаудағы құттықтау сөзімен сүйемелденді. Қырғыз Республикасының Табиғи ресурстар, экология және техникалық қадағалау министрі Мелис Тургунбаев та құттықтау сөз сөйледі. Сессияға Өзбекстанның экология, қоршаған ортаны қорғау және климаттың өзгеруі министрі Азиз Абдухакимов қатысты.

СОР 28-де " жасыл " питчингті өткізудің мақсаты Қырғыз Республикасында "Күн Бұлағы" 50 МВт КЭЖ салу жобасын қаржыландыру үшін инвестициялар тарту болды. Естеріңізге сала кетейік, бұған дейін "ТехноГруппСервис" ЖШС жасыл облигациялар саласындағы саясатты (GBF) бекітіп, екінші тараптың (SPO) Пікірін алған болатын.

СОР 28 халықаралық қатынастарды дамытуда және климаттық дағдарысты еңсеру жолында мемлекеттік және жеке ұйымдар арасындағы ынтымақтастықты нығайтуда маңызды рөл атқарады, мысалы, жаһандық температураның 1,5°C-қа дейін көтерілуін шектеу, осал қауымдастықтарға климаттың өзгеруінің әсеріне бейімделуге көмектесу және 2050 жылға қарай таза нөлдік шығарындыларға қол жеткізу. СОР 28-ге БҰҰ-ның Климаттың өзгеруі туралы негіздемелік конвенциясына мүше мемлекеттерді қоса алғанда, 70 000-нан астам делегат қатысты, олардың бірі Қазақстан Республикасы болып табылады.

"ТехноГруппСервис" ЖШС "Астана" халықаралық қаржы орталығы (GFC IFCA) жанындағы жасыл қаржы орталығына, Орталық Азияның өңірлік экологиялық орталығына (CAREC) және БҰҰ даму бағдарламасына СОР 28 шақырғаны үшін алғыс білдіреді.

2023 жылғы  қарашаның 21-25 аралығында Бакуде БҰҰ-ның Орталық Азия және Әзірбайжан елдерінің экономикаларына арналған Арнайы бағдарламасының (SPECA) 25 жылдығына арналған көрме өтті. Көрменің мақсаты Қазақстан, Әзірбайжан, Қырғызстан, Тәжікстан, Түрікменстан және Өзбекстанның экономикалық әлеуетін көрсету, мемлекеттер арасындағы ынтымақтастық пен аймақтық  экономикалық байланыстарды нығайту мүмкіндіктерін талқылау болды. Форумда аймақтың транзиттік маршруттарды әртараптандырудағы, цифрландырудағы, сауда мен көлікті дамытудағы, сондай-ақ орнықты даму саласындағы мақсаттарды орындаудағы маңызды рөлі талқыланды. Көрмені Әзербайжан Республикасының Экономика министрлігі ұйымдастырды. Әр елдің өкілдері жеке павильондарды иеленді, онда келесі бағыттар бойынша жобалар ұсынылды: өнеркәсіп, цифрлық даму және инновация, кәсіпкерлік және туризм.

«ТехноГруппСервис» ЖШС (TGS) көрмеге ресми түрде қатысып, «InTech-Forecast» бағдарламалық жасақтамасын және «GreenLight» ЖЭК қолдау сервисін ұсынды. Көрме барысында компания өкілдері TGS жобаларын ілгерілету  мен серіктестік және клиенттік базаларды кеңейту бойынша белсенді жұмыс жүргізді. Сондай-ақ, «Хабар» телеарнасына сұхбат беріліп, Тәжік, Түрікмен, Өзбек және Әзірбайжан серіктестерімен, сондай-ақ көрмеге қатысушы отандық компаниялармен ынтымақтастыққа бастама жасалды. TGS Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігіне халықаралық ауқымдағы іс-шараға қолдау көрсеткені және қатысуға шақырғаны үшін алғыс білдіреді.

Көрме аясында 24 қарашада SPECA қатысушы-мемлекеттерІ басшыларының бірінші Саммиті өткізілді, онда Қазақстанның Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Экономикалық даму мен интеграцияға жәрдем көрсету  үшін мақсатты сенімгерлік  қорын құруды және экологиялық мәселелер бойынша бірлескен ғылыми-зерттеу жұмысын бастауды ұсынды. Мемлекет басшысы БҰҰ-ның Орталық Азия экономикаларына арналған Арнайы бағдарламасының (СПЕКА) елдері Еуропа мен Азия арасындағы құрлықтық көпірге айналды деп санайды.

Қазақстан 1997 жылы БҰҰ-ның Орталық Азия экономикаларына арналған Арнайы бағдарламасын құрудың бастамашысы болып табылады. БҰҰ-ның арнайы бағдарламасы 1998 жылы Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан және Өзбекстанмен басталды, кейінірек оған Түркіменстан мен Әзірбайжан қосылды. Құрылтай құжатында – Ташкент декларациясында- «Бағдарламаның мақсаты ынтымақтастықты дамытуда, экономикалық дамуды ынталандыруда және Еуропа мен Азия экономикасына біріктіруде  Орталық Азия мемлекеттерін қолдау болып табылады», - деп атап өтілген.

2023 жылғы 17 қарашада Алматыда өткен Халықаралық энергетикалық саммит Қазақстан Республикасының электр энергетикасы саласының негізгі сын-қатерлерін талқылау алаңына айналды. Саммитте келесі сарапшылар сөз сөйледі: Исенов Баглан Какимжанович, "ОАЭК" АҚ Өндірістік-техникалық департаментінің директоры, Алимбетов Жаркымбек Копбаевич, Қазақстандық энергетиктер салалық кәсіподағы төрағасының орынбасары, Гладьев Евгений Валерьевич, Samruk Kazyna-United Green LLP Бас директоры, Моминбаев Жомарт Байзакович, "Qazaq Green" ЖЭК, Қауымдастығы" ЗТБ Директорлар кеңесінің мүшесі, Копенов Едил Кудайбергенович, "АлматыЭнергоСбыт" ЖШС Бас директоры, Жаңбыршы Ғалым Сәдуақасұлы, "Согра ЖЭО" ЖШС Техникалық директоры, Калменов Марат Эргалиевич, "Қазақстан-Британ Техникалық Университеті" АҚ, Бизнесті және жасыл технологияларды дамыту қызметінің басшысы,  және т. б.

Барлық қатысушылардың пікірінше, проблемалық мәселелердің бірі саладағы кадрлардың тапшылығы және энергетиктердің еңбекақысын арттыру қажеттілігі болды. Сондай-ақ, 2060 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізу шаралары және жаңартылатын энергетикаға жасыл қаржыны тарту мүмкіндіктері туралы ұсыныстар айтылды.

Саммит барысында өндірістік сектордың өкілдері жаңа энергетикалық жабдықтарды пайдалану тәжірибесімен және саланы цифрландыру саласындағы жобаларды іске асыру нәтижелерімен, оның ішінде ірі гидроэлектростанциялары үшін цифрлық қосарларды құру нәтижелерімен бөлісті.