Қазақша
499 МВт-тен жоғары аукциондарға 51% қатысу талабы мен ОТП жобаларына басымдық беретін екі деңгейлі аукцион тетігінің салыстырмалы талдауы
| Критерий | Қазіргі редакция: 499 МВт-тен жоғары аукциондарға 51% қазақстандық қатысу | Атамекен ҰКП ұсынысы: ОТП жабдығымен жобаларға басымдық |
|---|---|---|
| Мақсат | Өтінім беру кезеңінде шетелдік капиталды шектеу | Қазақстандық өндірушілерге тұрақты сұраныс қалыптастыру |
| Іске асыру | Негізгі иесі Қазақстан резиденті болуы тиіс | Екі сатылы процедура: ОТП жабдығымен жобаларды іріктеу. Жергілікті жабдықты қолдану заңмен бекітіледі |
| Құқықтық салдары | Жеңістен кейін үлесті сатуға тыйым жоқ — айналып өту оңай | Міндетті талап заңнамамен бекітіледі |
| ЖІӨ-ге әсері (жоба мысалында) | Жабдық пен жұмыстар шетелде орындалады, салық және ҚҚС — минималды | 50% және одан жоғары — жабдық пен қызметтің локализациясы, ҚҚС және салық өсімі, қосымша құн |
| ОТП дамуына әсері | Жоқ: жеңімпаздар шетелдік жабдықты пайдаланады | Жүйелі ынталандыру: өндіріс, қызметтер, жұмыс орындары |
| Бақылау және мониторинг | Аукционнан кейін іс жүзінде жоқ | Жабдықты пайдалану міндеттілігі, бақылау құралдары қарастырылған |
| Қазақстан экономикасына қаржылық тиімділігі | Капиталдың сыртқа шығуы, технологиялық тәуелділік, салық базасының төмендеуі | ҚҚС, салық, технология, экспорттық әлеует өседі |
| Тәуекелдер | Үлесті кейіннен сату арқылы талаптарды айналып өту | Қатысушылар саны шектеулі — кезең-кезеңімен енгізу қажет |
Негізгі мәселелер:
-
Жеңістен кейін үлесті сату заңмен тыйым салынбаған — бастапқы шектеу нәтижесіз.
-
Қосымша құн өспейді: жабдық шетелден алынады — экономика дамымайды.
-
ҚҚС пен салыққа әсер жоқ: 2014 жылдан бері 2600 МВт-тан астам жобалар талапсыз іске асырылған — ЖІӨ-ге шығын 260 млрд теңгеден асады.
Қорытынды:
-
51% қатысу талабы өнеркәсіп пен ЖІӨ-ні дамыту мақсатына жетпейді.
-
ОТП жабдығымен жобаларға басымдық беретін екі сатылы аукцион тиімді:
-
Өндіріс пен технологияны ынталандырады;
-
ҚҚС пен салық базасын ұлғайтады;
-
Жұмыс орындарын ашады.
-