Қазақша
<p>Қазақстанда жаңартылатын энергия көздерін дамыту тек генерация қуатын арттыруды емес, сондай-ақ сенімді өнеркәсіптік база құруды қажет етеді. Бүгінде энергетикалық жабдықтарды шығаратын отандық өндірушілер (ОӨ) стратегиялық активке айналуда, олар елдің энергетикалық егемендігін және сыртқы нарықтардағы бәсекеге қабілеттілігін айқындайды.</p>
<p><strong>Мәселе: Тең жағдай – әрқашан әділ емес</strong></p>
<p>Қазіргі қолдау жүйесі көбінесе жабдықтың шығу тегін ескермейді. Импорттық технологияларды пайдаланатын компаниялар отандық жабдық қолданатын кәсіпорындармен бірдей салықтық, кедендік және инвестициялық жеңілдіктер алады. Бұл инвесторлардың локализацияға қызығушылығын төмендетіп, ішкі өндіріс тізбегінің дамуына кедергі келтіреді.</p>
<p><strong>ОӨ қолдау шаралары (құрал түрі бойынша):</strong></p>
<p><strong>Қаржылық және салықтық құралдар</strong></p>
<table border="1" cellpadding="8" cellspacing="0" style="border-collapse: collapse; width: 100%; text-align: center;">
<thead style="background-color: #f2f2f2;">
<tr>
<th>Шара</th>
<th>ОӨ үшін</th>
<th>Импорт үшін</th>
</tr>
</thead>
<tbody>
<tr>
<td>ККС және мүлік салығы бойынша жеңілдіктер</td>
<td>Сақтау</td>
<td>Алу</td>
</tr>
<tr>
<td>Несие бойынша пайыздық мөлшерлемені субсидиялау</td>
<td>Сақтау</td>
<td>Алу</td>
</tr>
<tr>
<td>Импортқа қатысты кедендік және ҚҚС жеңілдіктері</td>
<td>-</td>
<td>Алу</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p><strong>Инфрақұрылым және электр энергиясы нарығы</strong></p>
<table border="1" cellpadding="8" cellspacing="0" style="border-collapse: collapse; width: 100%; text-align: center;">
<thead style="background-color: #f2f2f2;">
<tr>
<th>Шара</th>
<th>ОӨ үшін</th>
<th>Импорт үшін</th>
</tr>
</thead>
<tbody>
<tr>
<td>2029 жылға дейінгі дисбаланс айыппұлдары</td>
<td>Болдырмау</td>
<td>Қолдану</td>
</tr>
<tr>
<td>5 МВт-қа дейінгі ЖЭК үшін ЭСЖ талабы</td>
<td>Болдырмау</td>
<td>Қолдану</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p><strong>ОӨ қолдауы қажет, себебі:</strong></p>
<p><strong>Тұрақты өндірістік базаны қалыптастыру</strong><br>
Қазақстанда күн панельдерін жинау зауыттары жұмыс істеп тұр, жел турбиналары мен аккумулятор жүйелерін шығаратын кәсіпорындар салынып жатыр. ОӨ қолдаусыз бұл кәсіпорындар импортпен әділетсіз бәсекеге төтеп бере алмайды.</p>
<p><strong>«Жасыл» экономиканы қолдау</strong><br>
Жергілікті өндіріс көміртегі ізін азайтады, жұмыс орындарын ашады, технологиялық сауаттылықты арттырады және инженерлер мен техниктердің сындарлы массасын қалыптастырады.</p>
<p><strong>Ғылым мен өндірісті біріктіру</strong><br>
TGS және басқа да ойыншылардың тәжірибесі университеттер, ҒЗИ мен бизнесті біріктірудің мүмкін екенін көрсетеді – кремнийді өңдеуден бастап ФЭМ өндірісіне дейін.</p>
<p><strong>Қорытынды:</strong><br>
ОӨ қолдауы — бұл протекционизм емес, стратегиялық қажеттілік. Қытайдан бастап АҚШ-қа дейін ЖЭК-те табысқа жеткен елдер өз өндірушілерін мемлекеттік қолдаудан бастаған. Қазақстан да толық циклды – «ғылым – технология – өндіріс – сату» – ел ішінде қалыптастыру үшін салық және қаржы саясат құралдарын пайдалануы тиіс.</p>