2023 жылғы 17 қарашада Алматыда өткен Халықаралық энергетикалық саммит Қазақстан Республикасының электр энергетикасы саласының негізгі сын-қатерлерін талқылау алаңына айналды. Саммитте келесі сарапшылар сөз сөйледі: Исенов Баглан Какимжанович, "ОАЭК" АҚ Өндірістік-техникалық департаментінің директоры, Алимбетов Жаркымбек Копбаевич, Қазақстандық энергетиктер салалық кәсіподағы төрағасының орынбасары, Гладьев Евгений Валерьевич, Samruk Kazyna-United Green LLP Бас директоры, Моминбаев Жомарт Байзакович, "Qazaq Green" ЖЭК, Қауымдастығы" ЗТБ Директорлар кеңесінің мүшесі, Копенов Едил Кудайбергенович, "АлматыЭнергоСбыт" ЖШС Бас директоры, Жаңбыршы Ғалым Сәдуақасұлы, "Согра ЖЭО" ЖШС Техникалық директоры, Калменов Марат Эргалиевич, "Қазақстан-Британ Техникалық Университеті" АҚ, Бизнесті және жасыл технологияларды дамыту қызметінің басшысы,  және т. б.

Барлық қатысушылардың пікірінше, проблемалық мәселелердің бірі саладағы кадрлардың тапшылығы және энергетиктердің еңбекақысын арттыру қажеттілігі болды. Сондай-ақ, 2060 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізу шаралары және жаңартылатын энергетикаға жасыл қаржыны тарту мүмкіндіктері туралы ұсыныстар айтылды.

Саммит барысында өндірістік сектордың өкілдері жаңа энергетикалық жабдықтарды пайдалану тәжірибесімен және саланы цифрландыру саласындағы жобаларды іске асыру нәтижелерімен, оның ішінде ірі гидроэлектростанциялары үшін цифрлық қосарларды құру нәтижелерімен бөлісті.

"ТехноГруппСервис" ЖШС Жасыл облигациялар саясатын тексеру үшін (Green Bond Framework (GBF) қазақстандық провайдер АХҚО Жасыл қаржы орталығы (Green Finance Centre (GFC) (https://gfc.aifc.kz/en) дайындаған Сыртқы бағаны (Second Party Opinion (SPO) алғаны туралы хабарлайды. SPO қазірдің өзінде GFC: https://gfc.aifc.kz/ ресми веб-сайтында орналастырылған, сондай-ақ Халықаралық Капитал Нарықтары Қауымдастығының (International Capital Market Association (ICMA) тұрақты облигациялар эмитенттерінің халықаралық дерекқорына енгізілді. SPO-ның шығуы Қазақстан Республикасының Ұлттық валюта күніне орайластырылған, биыл оның 30 жылдығы атап өтіледі.

"ТехноГруппСервис" ЖШС International Finance Corporation (IFC), Қаржы нарығын дамыту және реттеу агенттігіне (ҚНДРА), "KASE" қор биржасына және АХҚО Жасыл қаржы орталығына "жасыл" облигацияларды одан әрі орналастыру үшін қажетті GBF әзірлеу және SPO шығару мүмкіндігі үшін алғыс білдіреді. Бұл шаралар Қазақстан Республикасының Президенті Қ. Тоқаев белсенді ілгерілетіп келе жатқан Орталық Азия елдеріндегі "жасыл" қаржыны дамыту саясатына толық сәйкес келеді (https://kz.kursiv.media/2023-11-03/fnsk-center/ )

"Жасыл" қаржы тетігін пайдалана отырып іске асырылатын бірінші жоба Қырғыз Республикасының Ыстықкөл облысында "Кун Булагы" СЭС50 МВт салу болып табылады. Электр станциясының жылдық өнімділігі 84,9 млн.кВт*сағ құрайды, СО2 шығарындыларының алдын алу көлемі – 10,5 мың тонна.

2023 жылғы 14 қарашада «Қазақстан-Британ техникалық университеті»  АҚ (ҚБТУ) Материалтану және жасыл технологиялар мектебінің Индустриялық комитетінің (ИК) отырысы өтті, отырысқа  Мектеп Деканы профессор, ф.-м.ғ.д. Н.Б.Бейсенханов, «ТехноГруппСервис» ЖШС серіктестері Ж.Б.Момынбаев және К.Г.Әбенов, сондай-ақ шақырылған ИК мүшелері қатысты.

Материалтану және жасыл технологиялар мектебі (МжЖТМ) ҚБТУ-да баламалы энергетика және нанотехнологиялар зертханасы және перспективалы материалдар мен технологиялар зертханасы негізінде құрылған. Нанотехнология ғылым мен техниканың іргелі және қолданбалы бағыттарының түйіскен жерінде орналасқан пәнаралық саланы қамтиды. Бағыт өзекті болды, өйткені ол наноөлшемді деңгейде материалдардың құрылымын қалыптастыруға және наноматериалдардың қасиеттерін өзгертуге мүмкіндік береді, осылайша олардың әртүрлі салалар мен ғылымға интеграциялануына ықпал етеді. Нанотехнологияларды пайдалана отырып, фотовольтаика сияқты жаңартылатын энергетиканың осындай бағыттары әзірленуде.

Отырыста «Электр энергетикасы саласын кадрлармен қамтамасыз ету» баяндамасымен «КОРЭМ» АҚ жобаларды дамыту және цифрлық трансформация бойынша сарапшысы PhD докторы А.А. Саухимов сөз сөйледі. Баяндамашы саладағы кадрлар тапшылығы тақырыптарына, кәсіби стандарттарға, лауазымдық позицияларға және «КОРЭМ» АҚ әзірлеп жатқан Энергетиканың цифрлық платформасына егжей-тегжейлі тоқталды. Материал аса жоғары қызығушылықты тудырды, өйткені өндірістік практикадан өту, дипломдық жұмыс тақырыбын таңдау және МжЖТМ түлектерін одан әрі жұмысқа орналастыру мәселелері Индустриялық комитет үшін аса өзекті мәселе болып табылады.

Отырысты қорытындылай келе, МжЖТМ Индустриялық комитетінің төрағасы Ж.Б.Момынбаев түлектердің жұмысқа орналасу пайызын 94%-ға дейін арттыру үшін МжЖТМ студенттерінің арасында  сауалнама жүргізу қажеттілігін атап өтті, бұл «ҚБТУ»АҚ Энергетика және мұнай-газ индустриясы мектебінің ағымдағы үздік нәтижесіне сәйкес келеді.

Қарағанды облысы Балқаш қаласының Қоңырат шағын ауданында қуаты 4,77 МВт күн электр станциясы пайдалануға берілді. Инвестициялық жобаны «Коунрад» мыс компаниясы жүзеге асырды. Ашылуға Балқаш қаласының әкімі Сапар Сатаев, Қарағанды облысы бойынша экология департаментінің басшысы Дархан Исжанов және «Central Asia Metals PLC» компаниясының атқарушы директоры Найджел Робинсон қатысты.

Күн станциясы сегіз айда салынды. 10 гектар аумақта 8 850 панель орнатылды, 6 шақырымнан астам ұңғымалар бұрғыланды, жалпы салмағы 200 тоннадан асатын 177 металл конструкциялар жиынтығы орнатылды, 64 шақырым кабельдік-өткізгіш өнімдер төселді. Есептеулер бойынша станция кәсіпорынның электр энергиясына деген қажеттілігінің 16-18% қамтамасыз етеді.

Жобаның бастамашыларының бірі қажетті техникалық-экономикалық есептерді ұсынған, сондай-ақ жобаны жоспарлы іске асыруды қамтамасыз еткен «ТехноГруппСервис» ЖШС болды. «ТехноГруппСервис» ЖШС техникалық директоры К. Г. Абеновтың айтуынша, жер жұмыстарын қиындатқан тау жыныстарына байланысты жобаны жүзеге асыру оңай болған жоқ. Алайда, «Коунрад» мыс компаниясының үйлесімді жұмысының арқасында бұл жағдай объектіні жоспарлы пайдалануға беруге кедергі болмады.

Станцияны сынақтан өткізу құқығы Найджел Робинсонға берілді. Экология департаментінің басшысы Дархан Исжанов Балқашта жаңа КЭС арқасында атмосфераға зиянды шығарындыларды азайтуға болатынын атап өтті.